Mantolu uluyan maymun; Uluyan maymun yeni dünya olarak adlandırılan dünyada en büyük maymun olarak bilinmektedir. Ağır yapısı ile bir metreyi bulan boyu ile etrafındaki nesne ve cisimleri kavrama yeteneği birleştiğinde çok kuvvetli bir görünüm elde eder. Ayrıca vücudunun büyüklüğüne özgü yüne büyük bir kuyruğu vardır. Uluyan maymunun bir diğer özelliği de başının yusyuvarlak bir görünüme sahip olmasıdır.
Diğer maymunlara benzerliklerinin yanında yüzü tüysüz bir görünüme sahip olsa da çene kısmının alt tarafında sakalları vardır.
Öncellikle evcilleştirilmesi neredeyse imkânsız olan
mantolu uluyan maymun aksi bir yapıya sahip olup, zekâ bakımından görüntüsünün aksine çok geri bir yapıya sahiptir. Bu mantolu uluyan maymunun tek kayda değer özelliği ise yaşadığı ormanlık alan içerisinde etrafındaki beş kilometrelik alan içerisinde uluması durumunda kükremesinin net olarak duyulabilmesidir. Bu maymunun bu şekilde yüksek ve dikkat çeken bir ses çıkarabilmesinin nedeni bir veya iki gırtlak kemiğinin değişime uğramasıdır. Yani ses kutusu içerisinde bulunan kemikler değişikliğe uğraması, bu
mantolu uluyan maymunun sesinin geniş bir alana yapılmasına neden olur. Uluyan maymunlar genellikle seslerini güneşin batma saatine yakın zamanlarda gerçekleştirir. Ayrıca aralıklı olarak akşam geç vakitlerde, yağmur yağarken veya günün daha değişik zamanlarında da kükremesini duyabilmek mümkündür.
Çıkardığı bu uluma sesi başlarken derin bir horultu şeklinde başlar ve diğer mantolu uluyan maymunların katılımları ile uzayarak bir kükreme haline gelir. Bu maymunlar bazen de kendi aralarında bir uluma yarışına girerek sesçe üstün olanı belirleme çabası içerisine girerler. Ayrıca bu yüksek seste ulumalar dişilerin etkilenmesine de neden olmaktadır.
Mantolu uluyan maymunlarda genellikle en yüksek gür ses ile uluyan maymun artık ihtiyar bir maymun olmuş ve hislerini en doğru şekilde ifade edebilen maymundur. Kükremeye başlar ve istediğinde bir anda keser. Buda ilerlemiş bir yaştaki mantolu uluyan maymunun sesinin en yüksek seviyede kullanabilme yeteneğini elde etmesinden kaynaklanır.
Bu maymunların en az aile sayısı beş, en fazla ise yirmi kişilik gruplar halinde olmaktadır. Uluyan maymunların en hareketli saatleri akşam ve sabah saatleridir. Günlük yaşamları içerisinde en yüksek ağaçları tercih ederek yavaş yavaş dolaşım gerçekleştirirler. Bununda nedeni dalların en körpe çıkan uçlarını beslenme olarak seçmelerindendir. Belli ve sınırlı alanlar içerisinde yaşayan bu mantolu uluyan maymunlar, kendi klanları dışındaki başka aile klanları ile karşılaşmamaya özen gösterirler. Bu aile klanları günlük seyahat ve beslenme olarak günde en fazla 800 metre yol alabilmektedir. Klanların başında genellikle en ihtiyar mantolu uluyan maymun vardır. Devamındaki sıralama ise anneler ve yavrular şeklinde bir sıra izlemektedir. Beslenme saatleri aralığında bir de dinlenme yani mola saatleri vardır ki genellikle 11-12 arasında öğle saatlerinde gerçekleşir.
